Lexikultura eta hizkuntza-normalizazioa
Robert Galissonek Troiako Zaldiaren metafora erabili zuen, baina zentzu positiboan. Izan ere, bere jatorri mitikoan, Troiako Zaldia engainu eta konkistaren tresna gisa ulertu izan da, baina Galissonen interpretazioak ez du Ulisesen maltzurkeria erreproduzitu nahi, ezta Troiaren suntsipena ere. Ez du atzerriko kultura beste baten barruan poliki-poliki sartu nahi, bertako hiztunak ohartu gabe, kultura hori barrutik suntsitzeko asmoz. Aitzitik, Galissonen lexikulturaren ikuspegitik, hizkuntzen irakaskuntzan erabil daitekeen baliabide didaktiko aberatsa da: hitzek beren baitan garraiatzen dute kulturaren altxorra, eta “Troiako Zaldi” horren bidez, ikasleek atzerriko hizkuntza eta kultura modu inkontzientean eta positiboan barneratzen dituzte, ez beren identitatea galtzeko, baizik eta aberasteko.
Hala ere, egia da, lexikultura gaizki erabiliz gero kultur kolonizazioaren tresna bihur daiteke (adibidez, kanpoko marka batzuek, McDonald’s, Starbucks eta abarrekoek, beste kultura baten adierazleak direnez gero, aldaketa kulturalak ekar ditzakete). Horregatik, hizkuntzen irakaskuntzan eta sustapenean, helburua ez da kultura bat beste baten ordez jartzea, baizik eta hizkuntza bakoitzaren berezko balioak eta ikuspegiak aitortzea eta partekatzea.
Hizkuntza-normalizazioa, berriz, gizarte eleaniztunetan pertsona eta gizatalde guztien hizkuntza-eskubideak bermatzeko prozesua da. Helburua hizkuntza nagusiaren eta gutxiengoaren arteko desoreka ezabatzea da, hizkuntza guztiek beren bizitasuna eta prestigioa galdu gabe bizi ahal izan dezaten.
Prozesu horretan, faktorerik garrantzitsuenetako bat elebakarrak elebidun bihurtzea da, ikuspegi demokratiko baten arabera eta berdintasuna lehenetsiz. Eskolak, beraz, funtsezko eginkizuna du: haurrek bertan ikasten dute hizkuntza bat baino gehiago erabiltzen, eta bertatik abiatzen da hizkuntza bakoitzaren balioa aitortzeko jarrera positiboaren garapena.
Horretan, lexikulturaren ikuspegia oso lagungarria izan daiteke, izan ere, hizkuntza bakoitzak bere kultura propioa dakarrenez, hizkuntza-irakaskuntzak aukera ematen du hizkuntza horien bidez kultura aniztasuna transmititzeko eta hizkuntza ahulen prestigioa indartzeko. Hitz bakoitzak bere barnean gordetzen duen mundu sinboliko eta emozional hori ezagutzeak, azken batean, hizkuntza-normalizazioaren prozesua aberasten du: hizkuntza ez baita komunikazio-tresna soila, baizik eta kultura baten adierazpen bizia.
Bibliografia
Galisson, R. (1995). Où il est question de lexiculture, de cheval de
Troie, et d ́impressionisme, Études deLinguistique Appliquée. Revue de
Didactologie des langues-cultures,97, 5-14.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina