2008-01-11

ORREAGA... NEURE BURUA MARROAN IKUSI ETA

I.- Gauberdiya da. Karlomano Erregia Auriz-perrin dó bere soldaubakin. Ez da ager ez idargirik eta ez izarrik zeru illunian; irruti ikusten dia su aundiyak mendiyan; Franzesak kantaitan ai dia erriyan; Altabizkargo inguruban sentitzen dia otsuan izugarrizko garrasiyak, eta Euskaldunak chorrochten tubei bitartian bebein dardo ta aizkorak Ibañetako aritz eta arritan

II.- Larritasunakin do Karlomano eta ezin loak artueu oyan onduan bere mutiko chiki bat leitzen ai da amoriyozko historiya bat; irutiso Erroldan indartsubak garbitzen ai da Durandarte ezpata famatuba; bitartian Turpin arzobispo onak erezaten ai da Jainkuan Ama santubai.

III.- Nere mutiko, –esaten deu Karlomanok;–zer ots da gaubeko isiltasuna austen den oi?–Jauna,–eantzuten deu pajiak; Iratiko, itsasua baindo aundiyoko basoko arbolain ostuak dia, aiziak moitzentubenak.–Ah! gazte maitia, eriyotzian otsan antza deka, eta nere biyotza ikaatzen da.

IV.- Gauba arras iluna dó. Ezta ager zeruban ez idargik eta ez izarrik; irrutia ikusten dia su aundiyak mendiyan; Franzesak lo de Auritz-perrin; Altabizkargo inguruban otsuak garrasiz dè, eta Euskaldunak chorrochten tubei bebein dardo eta aizkorak Ibañetako aritzetan.

V.- Zer da ots oi?–galdeitzen deu berriz Karlomanok, eta pajiak, loak errendituik, ezteu eantzuten.–Jauna,–esaten deu Erroldan indartsubak;-mendiko uran otsa dá, Andresaroko ar-taldian béé otsa dá.–Negarran antza deka,–eantzuten deu Franzesan Erregiak.–Egiya Jauna,–Erroldanek esaten deu;–erriyonek negar eiten deu guekin akordatzen danian.

VI.- Larritasunakin Karlomanok ezin loa artueu; lurra eta zerubak argiikbe dé; otsuak garrasiz ai dia Altobizkarren; Euskaldunain aizkorak eta darduak dir dir dir eiten dei Ibañetako araitz erditan.

VII.- Ah!–suspiriyoz esaten deu Karlomanok.–Ezin ló ein dot; kalenturiak erretzen nó. Zer da ots oi?–Eta Erroldanek, loak errendituik, etzun eantzuten. Jauna, –esaten deu Turpin onak; errezazu, errezazu neekin. Ots au Euskal-Erriko gerran-kantaitia da, eta gaur gure zoyonaren azkeneko eguna.

VIII.- Yuzkiya ager da mendiyan Karlomano benzituik eta garaituik iyasi diyua, "bere kapa gorriyakin, eta sombel luma beltzezkuakin." Umiak eta andrak Ibañetan dailtza pozez dantza ta dantza. Iya ezta Euskal Erroyan kanpotarrik, eta montañesain irrintzak zeruaindo iyotzen dia.

Arturo Campion, Burundako euskaraz

I

Neure burua marroan ikusi

Eta alde egin dut gauerdian

Lur jota zigor gupidagabeaz

Larrazkena baitut malko ekarle

Maltzurrentzat urkagai naizelarik

Bihotz onekoentzat Maitagarria, guztiz maitea

Erasoen ondorio latzak jaso

Eta minez geratu garenontzat

Nire gogoeta zolia

Oharkor zorrotza bainaiz

Urratsak labur, pixkanaka-pixkanaka, begirada luze

Errekak zer ekarriko digun zain nago

Korrontera begira mila galde

Baina ezorduan aldendu behar

Eta bihar egingo dut

Gaur ihardesteko baita berandu

II

Gauak ematen ditut ekurugaitz

Logabe, begiak itxi ezinik

Zapaltzeko teknikak ez jakinki

Eta kezkaz nago, egonezinez

Ni, aldiz, aski ezagutzen naute

Nire sorbaldak dituzte atsegin

Hortaz nago, zigarro erre gabe,

Zanpatu gorrien korridorean

Goian zeruko argiaren ordez

Odolezko planeta dugu, Marte

Guduaren jainkoa

Behin baino gehiagotan,

Bidegabekeriarena,

Baina Justiziaren alde nago ni

Eta esperantzazko hitzak ditut

“Hauskorra dirudi” edo “Hauts dezaket”

III

Ni, ordea, entzungor eta aske

Lanean nago, lurrari ekiten

Denak oihuka ari zaizkit orain

Baina segaz nau belar-epaile

Orain hazia ereiten ari naiz

Gero, izerdiz, uzta jasotzeko

Lurra idorra delako, mokorra

Pausoka ildoa handituz noa

Ni ez naiz, hura bezala, ebasle

Ohoin lapur berekoia

Ni, berriz, goldelari

Badakit ihizorra arian-arian

Hurbil dudala, ni artzanor, usna-usnaka

Eroriko da segaren segadan

IV

Lilitegien, urmahelen lagun

Parkeko arrabitajolearen

Harrizko irudia mintzatu zait

Ezin da haizea kaiolan hertsi

Mendi aldera begira nengoen

Eta aitak “Itsasoa” ziostan

Andre-arrainak ikusi nituen

Lau txorrotako iturri ondoan

Urteak joan eta itsasneskak

Ixildu ziren mutuak bezala

Erdeinuz erabiliak, etsiak

Gu ere ziztatuak izan ginen,

Destainaren arantzez ohituak

Ez gara ez ohartzen, ez lotsatzen


Olazti, 2003ko larrazkena

SORIONEKU... HIZKUNTZA BASKONIKOA JALGI HADI MUNDURA !!

"Adiskide on horiek:   Iruzkinak, beti legez,  ongi etorriak izango dira.   Goraintzi." Henrike Knörr Aguraingo hitzaldiaren adibi...