SKOLAE ETA ZEHARKAKOTASUNA HEZKUNTZAN

SKOLAE hezkuntza-proiektua Nafarroako Gobernuak garatutako programa bat da, eskoletan genero-berdintasuna sustatzeko eta genero-indarkeria prebenitzeko. Proiektu hori Nafarroako eskoletan ezarri da, txikitatik berdintasunean oinarritutako hezkuntza sustatzeko, genero-estereotipoak desafiatuz eta ikasleen artean harreman osasungarriak sustatuz.

SKOLAEren funtsezko alderdietako batzuk honako hauek dira:

1. Berdintasunean oinarritutako hezkuntza: SKOLAEk genero-berdintasuna sustatu nahi du hezkuntzaren bidez, genero-indarkeriaren prebentzioan eta gazteen arteko berdintasunezko harremanen sustapenean lan eginez.

2. Profesionalen prestakuntza: Proiektuak barne hartzen du genero-berdintasuna eta errespetua sustatzen duten estrategia pedagogikoetan hezteko irakasleen eta profesionalen prestakuntza.

3. Materialak eta baliabideak: SKOLAEk generoari eta genero-indarkeriari buruzko gaiak inklusiboki eta adin desberdinetarako egokiro lantzen dituzten materialak eta hezkuntza-baliabideak eskaintzen ditu.

4. Hezkuntza-komunitatearen parte-hartzea: Hezkuntza-komunitatearen parte-hartze aktiboa sustatzen du, ikasleak, gurasoak barne, proiektuaren inplementazioan.

5. Genero-indarkeriaren prebentzioa: SKOLAEren helburu nagusietako bat genero-indarkeria prebenitzea da, genero-indarkeriaren moduei buruzko kontzientziazioa eta elkarrekiko errespetuan eta berdintasunean oinarritutako harremanen sustapena barne.

SKOLAE programak eztabaida politiko handia izan zuen 2018 eta 2020 artean. Eskuinak oposiziotik gogor kritikatu zuen programa hau. Aldi berean, guraso talde batek auzitegietara eraman zuen programa eta, garaipen txiki bat lortu zuten, forma arazoak zirela eta Auzitegiek geldiarazi baitzuten programa aldi batez. Dena den, haiek salatzen zutena zen programak aldaketa kurrikular bat suposatzen zuela, eta alderdi honetan ez zieten arrazoia eman.

Izan ere, Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiak (TSJN) baliogabetu egin zuen SKOLAE ezartzea Hezkuntzako zuzendari nagusiaren ebazpena indargabetuz, tramite akatsak zirela eta. Auzitegi Nagusiaren iritziz xedapen orokor gisa izapidetu behar zen (erregelamendu gisa) (1), eta ez administrazio-egintza (2) gisa, programa hori curriculumean zeharkako gai moduan sartu zelako.

Hala ere, denborarekin, forma arazo horiek gaindituta, eta programak izan duen arrakasta eta aurrerapenaren ondorioz, eztabaida ahuldu da. Oztopo guztiak gaindituta, Nafarroako Gobernuak proiektua irmo babesten jarraitzen du. 

Bilakaera honek nabarmentzen du SKOLAE bezalako programek hezkidetza eta genero-berdintasuna hezkuntzan sustatzeko duten garrantzia.

Kasuaren laburpena - SKOLAE Hezkuntza Programaren inpugnazioa Nafarroan

Nafarroako SKOLAE Programa onartzen zuen 350/2018 Ebazpenaren aurka egin zuen guraso talde batek. Auzi-jartzaileak, Nafarroako Ikasleen Gurasoen Konfederazio Katolikoak (Concapa Navarra) ordezkatuta, alegazio batzuk aurkeztu ditu ebazpen horren aurka egiteko.

Auzi-jartzailearen alegazioak

1. Erabateko deuseztasuna

Argudiatzen zuten Gobernuak emandako ebazpena erabat deuseza zela, ebazpena onartu zuen organoaren eskumenik ezagatik, prozedura desegokiagatik, beharrezko txostenik ez egoteagatik eta hezkuntza-komunitatearen eta herritarren parte-hartzerik ezagatik. Gainera, SKOLAE programa ikastetxeen funtzionamendurako instrukzio hutsa izatetik haratago zihoala esaten zuen, eta, aldiz, genero-ikuspegia nahitaez eta hezkuntza-maila guztietan sartzen zuela.

2. Oinarrizko Eskubideen Urratzea

Alegatu zuten SKOLAE programak urratu egiten zituela berdintasunerako, ideologia- eta erlijio-askatasunerako oinarrizko eskubideak eta gurasoek beren usteen araberako hezkuntza aukeratzeko zuten eskubidea. Programak genero-ikuspegi bakarra ezartzen zuela zioten, genero-teoria bat sustatuz. Guraso guztiak ez omen zeuden ados teoria horrekin, eta sexualitateari eta generoari buruzko gaiak txikitatik jorratzen zituela zioten, benetako eztabaidarik egin gabe.

Administrazio demandatuaren erantzuna

Administrazioa errekurtsoaren aurka agertu zen, argudiatuz SKOLAE programa bat zetorrela indarrean zegoen legediarekin eta genero-berdintasunaren eta genero-indarkeriaren prebentzioaren arloko nazioarteko betebeharrekin. Programa "berdintasunean bizitzen ikasteko" gaitasuna garatzeko diseinatuta zegoela defendatu zuten, eta printzipio konstituzionaletan eta oinarrizko eskubideetan oinarritzen zela. Gainera, programak argi uzten zuen gurasoek beren sinesmen erlijioso edo moralekin bat zetozen ikastetxeak aukera zitzaketela, eta programak ez zuela aukera hori eragozten.

SKOLAE programak Curriculum-a aldatu zuen?

Nafarroako Gobernuak argudiatu zuen 350/2018 Ebazpenak ez zuela ikasketa-plana aldatzen, baizik eta jarraibideak ezartzen zituela SKOLAE programa hori ezartzeko eskolen antolaketa eta funtzionamendua oztopatu gabe. Ildo beretik, Nafar Gobernuak defendatu zuen ezin zela argudiatu SKOLAEk eragindako curriculum-aldaketarik egon denik; izan ere, Nafarroako Lehen Hezkuntzako curriculuma 2014ko dekretu batean ezarri zen aldez aurretik, genero-berdintasunaren eta indarkeriaren prebentzioaren balioak sustatuz.

Era honetan, Nafar Gobernuak, alderdi demandatuak, atzera bota zituen ebazpena eman zuen organoaren eskumenik ezari, onartzeko prozedurari eta ebazpenaren arau-izaerari buruz auzi-jartzaileak emandako argudioak. 

Epaimahaiaren ebazpena

Nafarroako Ikasleen Gurasoen Konfederazio Katolikoak (Concapa Navarra) 350/2018 Ebazpenaren aurka aurkeztutako administrazioarekiko auzi-errekurtsoa ez onartzea ebatzi zuen auzitegiak, eta prozesuko kostuak ere ezarri zituen. SKOLAE programak oinarrizko hainbat eskubide urratzen zituela zioen demandatzailearen argudioak gorabehera, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak defendatu zuen programa bat zetorrela indarreko legeekin eta genero-berdintasunaren printzipioekin. Auzitegiak demandatzailearen aurkako epaia eman zuen eta prozesuko kostak ezarri zizkion.

Oharrak

(1) Erregelamendua: Arau hau botere exekutibotik dator eta ordenamendu juridikoaren hierarkian dago, legearen azpitik. Bere eginkizun nagusia legeak garatzea da, eta ezin die legeei bakarrik dagozkien gaiei heldu. Autonomia-erkidegoek erregelamenduak onartzeko ahalmena dute, Konstituzioak eta gainerako ordenamendu juridikoak ematen dien agintaritza erabiliz. Erregelamendu horiek autonomia-erkidego edo foru erkidego bateko sail batek ematen dituenean, "Aginduak" esaten zaie, gure kasuan "Foru Agindu edo Dekretua".

(2) Administrazio Egintza: Gai jakin batean erabaki, epaiketa, ezagutza edo desio bat inplikatzen duen Herri Administrazioaren edozein adierazpen da. Administrazio Egintzak Administrazioak kasu zehatz batean hartzen duen erabakia adierazten du, eta, oro har, betetzat jotzen da behin bete ondoren. Administrazio Egintza bat une jakin batean aplikatzen den adierazpen edo borondate-adierazpen bati dagokio, eta erregelamendua, berriz, aldatu edo baliogabetu arte ordenamendu juridikoan indarrean dirauen arau juridikoa da. Administrazio-egintzaren adibide bat izan daiteke dirulaguntza bat ematea edo isuna jartzea.

Webguneak

SKOLAE programari buruzko informazio gehiagorako, sakatu ondoko estekak:

NAFARROAKO GOBERNUA (2023). Zer da Skolae? Eskuragarri hemen: https://www.educacion.navarra.es/eu/web/dpto/skolae-familias

NAFARROAKO GOBERNUA (2023). SKOLAE, Berdin Bidean, Creciendo en Igualdad. Eskuragarri hemen: https://www.educacion.navarra.es/documents/27590/1325202/SKOLAE_Triptico_EUS.pdf/4a8e9622-f127-e166-e074-d63ce43067ca